Joga nad Gangą i Narmadą
Wyjazd kulturoznawczy z praktyką jogi.
11 luty – 1 marca 2014
Organizator: Shakti Szkoła Jogi, Agnieszka Dołengiewicz
Autor programu i koordynacja: Filip Ruciński
Program jogi: Agnieszka Dołengiewicz i Mahendranath Tripathi
Zgłoszenia: Barbara Andrunik, Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.
Patronat: Fundacja Vivaswan
Wyjazd z jogą ma na celu praktykę jogi i przybliżenie indyjskiej kultury w najpiękniejszych miejscach stanu Madhya Pradesh oraz w Varanasi, najstarszym mieście świata, zachowującym nieprzerwaną tradycją religijną. Jest to okazja na spędzenie dwóch tygodni nad trzema najświętszymi rzekami północnych Indii – Gangi (Gangesu), Jamuny i Narmady, a także w rzadko zaludnionych górach Windhja, zdumiewających pięknem, obfitujących w miejsca historyczne i prehistoryczne, z których niektóre są opisane w eposach Ramajanie i Mahabharacie. Uczestnikom wyjazdu mamy zamiar pokazać życie codzienne Hindusów i ich aktywność religijną i kulturalną, starożytne budowle, aśramy, gaje, święte wzgórza i jaskinie. Odwiedzimy najważniejsze miejsca śiwaitów, ramaitów, buddhystów, dżinistów i śaktów (czcicieli bogini) oraz będziemy uczestniczyć w największych wydarzeniach i festiwalach tej różnorodnej kultury. Wszystko w ciągu 17 dni podróży.
Wyjazd otwiera umysł i serce, łamie ograniczenia, pokazuje, że świat jest wielobarwny i przyjazny. Joga jest tym, co łączy ludzi.
Jogę prowadzić będą:
Agnieszka Dołengiewicz, która tak pisze o sobie: „Jogę praktykuję od 15 lat. Na początku była dla mnie sposobem radzenia sobie ze stresem i pracą z ciałem. Już po pierwszych zajęciach poczułam, że joga działa, wyszłam po sesji zrelaksowana i spokojna, a napięcie po całym dniu minęło. Od razu zaczęłam ćwiczyć regularnie, prawie codziennie. Z roku na rok joga coraz bardziej zmieniała mnie fizycznie i psychicznie. Jest moją pasją i sposobem na życie. Poprzez jogę odnajduję to, co dla mnie najważniejsze, czyli pewność siebie, stabilność, zdrowie i radość. Od 2004 roku regularnie medytuję pod okiem Nauczyciela – Sri Janglidasa Maharaja w Indiach.”
Mahendra Nath Tripathi – pochodzący z Varanasi wykładowca historii sztuki na College of Arts (Akademii Sztuk Pięknych) przy Uniwersytecie Delhijskim. Jest on najwyższej klasy specjalistą, praktykuje jogę od dziecka, wiele lat jej uczył i prowadził szkolenia dla nauczycieli. Oprowadzając nas po swoim rodzinnym mieście wprowadzi nas w filozofię kultury indyjskiej i do bardzo ciekawych miejsc; dlatego program może ulec modyfikacjom. Mahendra będzie nam towarzyszyć przez tydzień, od 3 do 11 dnia naszej podróży.
Ramowy program podróży
Dzień 0 (11.02 – środa)
Zbiórka na lotnisku w Warszawie i wylot.
Dzień 1 (12.02 czwartek)
Przylot do Delhi i transfer do hotelu. Odpoczynek, śniadanie. Późnym przedpołudniem zwiedzanie Delhi: przejazd do serca miasta, gdzie znajduje się Wieża Gwiazdy Polarnej (Qutb Minar) i nierdzewiejący żelazny słup z okresu dynastii Guptów (ok. III w. n.e.) – cuda starożytnego budownictwa i metalurgii. Ok. 20:00 wyjazd nocnym pociągiem do Prajagi (Allahabadu).
Dzień 2 (13.02 piątek)
Prajaga, jedno z czterech miejsc, gdzie odbywa się największe zgromadzenie ludzi na świecie – 'Festiwal Wodnika' czyli Kumbhamela. Uczestnictwo w tegorocznej mini-kumbhameli, jak określa się Magh Melę, czyli 'Festiwal Lutowy', na którym również gromadzą się tłumy ascetów, nauczycieli i pielgrzymów. Tak jak na Kumbhameli, tutaj też kulminacją jest kąpiel w najświętszym miejscu u zbiegu trzech rzek – Gangi, Jamuny i niewidzialnej, mającej znaczenie symboliczne Saraswati. Zatrzymamy się na odpoczynek jako goście w jednym z tysięcy namiotów. Następnie spacer na Triweni i przyglądanie się tętniącemu życiu religijnemu. Tego samego dnia wieczorem o godz. 20:40 superszybkim ekspresem jedziemy do Varanasi. Ok. 22:40 przyjazd do miejscowości Mughal Sarai koło Varanasi, a następnie transfer do hotelu w Varanasi w pobliżu rzeki.
Dzień 3 (14.02 - sobota)
Varanasi – najstarsze tętniące życiem miasto świata, zwanego inaczej Kaśi – 'miasto Światła', w którym czas się zatrzymał. Poranna joga na tarasie z widokiem na Gangę. Dzień przeznaczony na zwiedzanie południowej części miasta, przechadzkę po starożytnych zaułkach. Zobaczymy m.in. starożytną 'Studnię Pulsującego Słońca' i aśramę najsławniejszego 'czarodzieja' Benaresu, Kinaram ka Astar, poznamy tajemnice ascetów 'aghori', czyli 'niestrasznych', m.in. dlaczego odstraszają ludzi. Spotkamy się z ciekawymi ludźmi żyjącymi w Varanasi. Wieczorem weźmiemy udział w arati (āratī), czyli w śpiewach i oddaniu czci Gandze pochodniami ognia na brzegu rzeki.
Dzień 4 (15.02 – niedziela)
O wschodzie Słońca wycieczka łódką w górę rzeki z panoramicznym widokiem na miasto i ludzi odprawiających poranne ablucje. Po dotarciu do najbardziej niezmienionej północnej części miasta udamy się do aśramy-świątyni Swamiego Tailangi (jogina Trailangi, który ponoć żył 280 lat) i do wisznuickiej świątyni Bindu Madhawy. Tam medytacja w milczeniu i zajęcia z jogi. Powrót pieszo uliczkami, mijając świątynię Paśupatinatha (Pana Bydląt, tj. spętanych dusz), wybudowanej na wzór najważniejszej świątyni siwaickiej Nepalu i nepalskiej bogini Radżaradżeśwari. Dowiemy się także o mistycznej geografii starożytnego miasta Kaśi (Varanasi). Wąskimi, krętymi uliczkami dojdziemy do Złotej Świątyni – Wiśwanatha. Obiad w restauracji, czas wolny. Wieczorem joga i medytacja, a potem uczestnictwo nad samą Gangą w festiwalu tradycyjnego śpiewu indyjskiego – Dhrupad mela, gdzie raz w roku zjeżdżają się z całych Indii śpiewacy klasycznego stylu dhrupad (tj. 'śpiew o powtarzającym się wyrazie', z sanskryckiego sanskryckiego: dhruvapāda), najstarszej zachowanej formy muzycznej.
Dzień 5 (16.02 – poniedziałek)
Rano joga i czas wolny. Po śniadaniu fakultatywnie wyjazd do Sanktuarium Dzikiej Przyrody 'Poświaty Księżyca' (Chandraprabha Wildlife Sanctuary), 60 km na południe od Varanasi, gdzie kilkanaście lat temu sprowadzono lwa azjatyckiego i gdzie potężne wodospady zapierają dech w piersiach. Powrót po południu. Osoby, które wolą zostać, mogą zwiedzić np. Uniwersytet Sanskrycki i Hinduski Uniwersytet Benaresu (BHU). Wieczorem wyjazd rykszami rowerowymi na festiwal klasycznej muzyki indyjskiej zorganizowanej z okazji Wielkiej Nocy Śiwy (Śiwaratri Sangit Samaroh).
Dzień 6 (17.02. – wtorek – Maha Śiwaratri – Wielka Noc Śiwy)
W dzień ten przypada największe święto siwaickie – Maha Śiwaratri. Jest to najważniejszy dzień dla joginów, a także największe święto Benaresu. Rano joga. W dzień postaramy się odwiedzić rodziny joginów, np. dom Lahiriego Mahasaji, jednego z największych mistrzów jogi, który zapoczątkował linię krija-jogi Paramahamsy Yoganandy i spotkanie z Jogiradżem Prakaś Miśrą, hatha-joginem, znanym z wyczynów, wymagających nadludzkiej siły (np. dał się publicznie przejechać przez 10-tonową ciężarówkę, jednym uderzeniem dłoni rozbijał orzech kokosowy itd.), a przede wszystkim postaramy się odwiedzić rodzinę kultywującą tradycję Bhrygu-jogi i astrologii (jogi legendarnego 'słonecznego' mędrca Bhrygu). Wieczorem uczestniczenie w procesji Śiwy. Późnym wieczorem uczestniczenie w kulminacji muzycznego festiwalu dhrupad.
Dzień 7 (18.02 - środa)
Rano wyjazd do Sarnath – najpierw do Ośrodka Wiedzy Diamentowej (Vajra-vidyā), potem do miejsca, gdzie Buddha wygłosił swoje pierwsze kazanie. Wysłuchamy w polskim tłumaczeniu "Formuły wprawienia w ruch koła prawości' (Dharma-cakra-pravartana-sūtra) – czyli o puruszenia Dharma-czakry przez Buddhę. Dowiemy się o filozofii cykli i poznamy jogiczny wymiar filozofii buddyjskiej, a także dlaczego Buddha wygłosił swoje pierwsze kazanie akurat koło Varanasi. Spacer po buddyjskim 'Jelenim Gaju', gdzie zobaczymy prawdziwe jelenie, pelikany i różne gatunki ptaków. Obiad w Sarnath. Potem zwiedzanie muzeum, gdzie m.in. przechowywana jest ponad dwu-tysiącletnia kolumna Asioki, która posłużyła za wzór na godło Indii. Uczcimy także starożytną stupę buddyjską 'czteroboczną' (Czaukhamba) z okresu Guptów (III w n.e.) w miejscu, gdzie Buddha spotkał swoich pięciu towarzyszy-ascetów oraz świątynkę 'odzianych w przestwór' ascetów dżinijskich – uczniów starszego kolegi Buddhy, Dżiny Mahawiry. Powrót do Varanasi. Wczesnym wieczorem przejazd pociągiem do Bodhgaji (dojazd ok. 21:00). Zakwaterowanie i nocleg.
Dzień 8 (19.02 – czwartek)
Losar czyli Nowy Rok Tybetański w Bodhgaji, w miejscu, gdzie Buddha Gautama osiągnął oświecenie, w symbolicznym światowym centrum buddyzmu. Medytacja i nauka filozofii jogi. Cały dzień spędzamy na uczestniczeniu w święcie w okolicy świątyni 'Wielkiego Oświecenia' (Mahabodhi). Czas wolny. Nocleg.
Dzień 9 (20.02 - piątek)
Wcześnie rano (ok. 5:00) wyjazd pociągiem do Czunar (dojazd ok. 9:00) – niezdobytej fortecy na wysokiej skarpie nad zakolem Gangi, gdzie mieszkał król-jogin Bhartryhari. Medytacja w miejscu, gdzie dostąpił samadhi. Następnie przejazd do Windhjaczal, jednego z najważniejszych w Indiach 'świętych miejsc śaktyjskich' (kultu bogini, śakti-pīṭh), położonego na rozległej górze stołowej pokrytej gajem drzew amalaki (owoce wchodzą w skład ajurwedycznej 'triphali'). Odwiedzanie licznych świątyń bogini, z których najważniejszą jest świątynia Durgi – 'usuwającej przeszkody', zwanej tutaj 'mieszkanką gór Windhja' – Windhjaniwasini. Nocleg w samym Windhjaczal albo na zamku w Czunar.
Dzień 10 (21.02 - sobota)
Po porannej jodze przejazd (ok. 3,5 godz.) do Karwi i miejscowości Czitrakuta (Chitrakoot) – dosł. 'zadziwiającej na różny sposób', znanej z licznych miejsc związanych Dziejami Ramy (eposem Rāmāyaṇa), który spędził tu 11 i pół lat leśnego wygnania. Czitrakuta jest bardzo ważnym celem pielgrzymek i wyjazdów piknikowych Hindusów, nieznanym wśród cudzoziemców. Wieczorem uczestniczenie w teatrze Ramajany, który odbywa się raz w roku przez kilka dni właśnie w tym okresie; trafimy na ostatni dzień przedstawienia. Nocleg w Czitrakucie.
Dzień 11 (22.02. - niedziela)
Rano czas na kąpiel w rzece, następnie joga i przejazd do 'czterech świętych przybytków' (CzarDham): 1) odwiedzenie 'Paramahamsa Aśramu' założonego przez sławnego hatha jogina i ascetę (i atletę) Paramahamsę Paramanandę; 2) zwiedzanie starożytnej aśramy legendarnej joginki Anasuji z Ramajany 3) piesze okrążenie razem z hinduskimi pielgrzymami góry Kamadgiri – 'Spełniającej życzenia', której patronuje Kantanath (Kāntanātha), czyli 'Pan tego, co upragnione'; 4) wreszcie dotarcie do głównego, najbardziej mistycznego miejsca – 'ukrytej rzeki Godawari' (Gupta Godawari), do którego będziemy musieli przejść przez krętą jaskinię pełną wody, mijając wykute w skale świątynki.
Dzień 12 (23.02 - poniedziałek)
Po porannej jodze i śniadaniu przejazd przez Płaskowyż Dekański i góry Windhja do Amarkantak. Po drodze wstąpimy do Parku Skamienielin (Ghughua Fossil National Park), gdzie zapoznamy się ze światem indyjskich roślin (31 gatunków) i zwierząt sprzed 65 milionów lat! Są tam nasiona, owoce, drzewa, zwłaszcza palmy, najstarszego na świecie skamieniałego eukaliptusa, muszle, a nawet jajo dinozaura. Wieczorem górskimi, krętymi, leśnymi drogami, wijącymi się w górę rzeki Narmady, dojazd do Amarkantak. Nocleg w aśramie bądź hotelu.
Dzień 13 (24.02.2014 - wtorek)
Amarkantak – wioska z przewagą ludności nieindoeuropejskiej, położona na Płaskowyżu Maikal, przypominającym rozległą górę stołową, 1040 m n.p.m., na styku pasm gór Windhja i Satpura, otoczoną gęstym lasem (Park Narodowy Achanakmar). Tutaj mają swe źródła trzy rzeki: Narmada, Son i Rohilla – Narmada jest trzecią po Gandze i Jamunie świętą rzeką Indii i jedyną, która płynie ze wschodu na zachód wpadając do Morza Arabskiego. Religijnie jest to jedno z ważniejszych miejsc w Indiach, określanym 'królem miejsc pielgrzymkowych', czczonym przez śiwaitów, śaktów, ramaitów i dżinistów. Cała okolica jest unikatowym dziedzictwem przyrody.
Rano joga. Przed południem możliwa odświeżająca kąpiel w źródle rzeki Narmady w miejscu, skąd tysiące ascetów rozpoczyna pielgrzymkę wokół rzeki; zwiedzanie starożytnego kompleksu świątynnego „Pięciu Pandawów” (bohaterów eposu Mahabharaty). Po południu zwiedzanie okolicznych aśram, przed wszystkim Kalayana Ashram, należącego do zgromadzenia ascetów zwanych udasinami (dosł. 'cierpliwymi'), pokrewnych sikhom. Tam przyjrzymy się z bliska życiu ascetów. Wieczorem joga.
Dzień 14 (25.02 - środa)
Wcześnie rano spacer (5 km) do miejsca, gdzie legendarny wieszcz (ryszi) Kapila 'odkrył' filozofię sankhji – fundament starożytnej jogi Patańdżalego. Kąpiel i medytacja pod znajdującymi się obok wodospadami. Tam praktyka jogi. Powrót na śniadanie. W dzień spacer do źródeł rzeki Son na krawędzi stołowej góry, następnie do Jeziora Słońca, miejsca ascezy mędrca Bhrygu (który nauczał 'wiedzy słonecznej') oraz spróbujemy odszukać gorące źródełko wybijające w środku lasu.
Dzień 15 (26.02 - czwartek)
Wcześnie rano spacer joga i medytacja. Po śniadaniu wyjazd do 'Mlecznych Wodospadów'. Uczestnictwo w wydarzeniach i programach zastanych na miejscu. Odwiedzimy świątynię budowaną na kształt Sri Jantry w sposób zgodny ze starożytnym systemem budowy świątyń – każda cegła jest poświęcona odrębnym rytuałem – stąd budowa potrwa jeszcze kilkadziesiąt lat. Po południu przejazd do Pendra Road, skąd nocnym pociągiem wyjazd do Agry.
Dzień 16 (27.02 - piątek)
Około południa przyjazd do Agry. Zwiedzenie 'mauzoleum korony', czyli 'cud świata' Tadż Mahal, a wieczorem udział w Tadż Mahotsaw – corocznym festiwalu kultury ludowej różnych rejonów Indii (muzyka, tańce, rękodzieło). Ten wieczór będzie także ostatnim dniem festiwalu. Nocleg w Agrze.
Dzień 17 (28.02 - sobota)
Porannym pociągiem wyjazd do Delhi. Zakwaterowanie w Delhi. Czas wolny na zakupy, ewentualnie zwiedzanie. Nocą wylot do Warszawy.
Dzień 18 (1.03 - niedziela)
Przylot do Warszawy